Rodzaj widma
NMR – WIDMA SPECJALNE
Spektroskopia magentycznego rezonansu jądrowego jest niezwykle wszwechstronnym narzędziem. Oprócz zwykłych widm jednowymiarowych oraz widm korelacyjnych możliwe jest zarejestrowanie szeregu widm „specjalnych”, dostarczających szeregu informacji o próbce.
Przykładowe widma specjalne wykonywane przez Pracownię Spektroskopii Molekularnej:
Ilustracja
Uwagi
DOSY
Widma dyfuzyjne DOSY (Diffusion Ordered Spectroscopy) pozwalają na rozseparowanie sygnałów pochodzących od związków o różnej szybkości dyfuzji.
Rzut położenia sygnału na dwuwymiarowym widmie DOSY na oś pionową wskazuje na wartość (lub logarytm) współczynnika dyfuzj dpowiadającej temu sygnałowi cząsteczki.
Widmo przydatne w analizie złożonych mieszanin oraz przy wyznaczaniu stałych kompleksowania.
Temperaturowe
Widma temperaturowe pozwalają śledzić procesy dynamiczne w cząsteczce. Jeśli proces dynamiczny jest wolny obserwuje się sygnały od pojedynczych, uczestniczących w procesie indywiduów. Jeśli proces jest szybki – obserwuje się widmo uśrednione.
Przykładowo – na widmie cykloheksanu w niskiej temperaturze da się wyróżnić osobne sygnały protonów aksjalnych i ekwatorialnych oraz ich wzajemne sprzężenia. W temperaturze wysokiej zaś obserwuje się tylko jeden singlet.
J-resolved
Na osi rzędnych widma J-resolved odłożona jest wartość stałej sprzężenia. Układy multipletowe zostają rozseparowane wzdłóż tej osi, przy czym rozseparowaniu ulegają tylko sprzężenia homojądrowe (to znaczy pochodzące od jąder tego samego rodzaju, co jądro obserwowane).
Widmo przydatne do upraszczania multipletów powstałych przez nałożenie się sprzężeń od różnych jąder, a także do wyznaczania homojądrowych stałych sprzężeń w złożonych układach.
q-NMR
Widma ilościowe qNMR pozwalają wyznaczyć stężenia wybranych analitów w próbce z użyciem wzorca wewnętrznego (certyfikowanego standardu).
Wprawdzie już zwykłe widmo protonowe dostarcza podstawowych informacji ilościowych, jednak należy je traktować raczej jako mocno przybliżone, dające raczej ogólny pogląd na stosunki stężeń niż użyteczne narzędzie analityczne.
Widmo qNMR natomiast, dzięki zastosowanej technice rejestracji, pozwala na znacznie dokładniejsze i powtarzalne uzyskanie informacji ilościowych.
xxxxxx