Tegoroczna nagroda w dziedzinie chemii dotyczy tego, by nie komplikować nadmiernie spraw, a zamiast tego pracować z tym, co łatwe i proste. Funkcjonalne cząsteczki można zbudować nawet idąc prostą drogą
uzasadnił Johan Åqvist, przewodniczący Komitetu Noblowskiego w dziedzinie chemii.
Przyznanie Nagrody Nobla w dziedzinie chemii 2022 komentuje dr hab. Łukasz Półtorak, prof. UŁ z Wydziału Chemii Uniwersytetu Łódzkiego:
Społeczność chemików na całym świecie świętuje ten wyjątkowy dla nas dzień. Komitet Noblowski ogłosił, iż tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie chemii trafia do Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal oraz K. Barry Sharpless za opracowanie reakcji typu „click” oraz chemię bioortogonalną. Choć przykładów „click-ania” jest wiele, chemicy na całym świecie najczęściej sięgają po reakcję cykloaddycji azydków i alkinów katalizowaną przez jony miedzi. Reakcja ta pozwala na bardzo prostą i wydajną syntezę nowych związków a także wydawałoby się nieskończone możliwości molekularnego „dekorowania” rozmaitych powierzchni. Reakcje te bardzo często towarzyszą opracowywaniu nowych materiałów czy też nadawaniu nowych właściwości związkom biologicznie czynnym.
Nagroda ta jest w pełni zasłużona, co więcej oczekiwana przez środowisko naukowe
podsumowuje badacz.
"Click chemistry" („chemia kliknięć") jest terminem wymyślonym przez K. Barry'ego Sharplessa. Określa syntezę chemiczną, w której zachodzą szybkie i skuteczne reakcje między małymi cząsteczkami pozwalające tworzyć nawet skomplikowane związki w prosty sposób.
Z kolei termin chemia bioortogonalna odnosi się reakcji chemicznych, które mogą zachodzić w żywych układach bez zakłócania natywnych procesów biochemicznych. Ten termin wymyśliła Carolyn R. Bertozzi w 2003 roku.
Dla Barry'ego Sharplessa jest to druga Nagroda Nobla z chemii. Pierwszą otrzymał w 2001 roku za badania, które wykorzystano do syntezy leków nasercowych - tzw. beta-blokerów.
Trwa „Festiwal noblowski" 2022
W poniedziałek Tydzień Noblowski rozpoczął się tradycyjnie od przyznania Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii, którą otrzymał prof. Svante Pääbo „za odkrycia dotyczące genomów wymarłych homininów i ewolucji człowieka":
Prof. Svante Pääbo, niedawny gość specjalny UŁ, z Nagrodą Nobla!
Wykład noblisty prof. Svante Pääbo w Uniwersytecie Łódzkim
We wtorek poznaliśmy laureatów z fizyki. Nagrodę otrzymali Alain Aspect, John F. Clauser i Anton Zeilinger. Komitet Noblowski uhonorował naukowców za prace dotyczące mechaniki kwantowej.
Nagroda Nobla 2022 z fizyki. Mechanika kwantowa wciąż odkrywana na nowo
Materiał źródłowy: Nobelprize.org; dr hab. Łukasz Półtorak, prof. UŁ; redakcja: Centrum Promocji UŁ